چگونه با ساز RIQ (به عربی رق) آشنا شویم

ساخت وبلاگ

ساز رق  نوعی ساز کوبه ای قابدار از نوع تمبورین می باشد که بعنوان یک ساز سنتی در موسیقی عربی استفاده می شود.

در کشورهای عرب زبان هم در موسیقی فولکلوریک و هم در موسیقی کلاسیک ساز مهمی محسوب می شود.img_5839

 


گام

1

تاریخچه

تاریخچه

1

این ساز تمبورین مصری محسوب شده وبیشتر در مصر ودر کشورهای کرانه شرقی مدیترانه(سوریه، لبنان، اردن و فلسطین) مرسوم است.

2

همانند دف این ساز نیز در قرن نوزدهم نامگذاری شده (بنام رق) است. علت اینکه گاها در نوشتار بجای یک حرف Q  دو حرف Q  نوشته می شود بدین جهت می باشد که در زبان عربی حرف ق در نام این ساز با تشدید نوشته می شود.  تا اواسط قرن بیستم این ساز بصورت انحصاری  در موسیقی کلاسیک و هنری عربی در مصیر و کشورهای کرانه شرقی مدیترانه  بهنوان ساز کوبه ای و رتیمیک مورد استفاده قرار میگرفت( در موسیقی شمال غربی آفریقا نوع دیگری از تمبورین به نام تار استفاده می شود) در 60 سال گذشته با ورود ساز کوبه ای داربوکا از اهمیت و نقش ساز رقّ  در گروه های موسیقی کاسته شده است.

گام

2

ساختار ساز

ساختار ساز

1

 این ساز بطور سنتی از یک قاب چوبی( امروزه ممکن است بجای چوب از فلز نیز در ساخت قاب استفاده شود)، که چوب مورد استفاده اغلب چوبهای درختان میوه سخت و محکم  می باشد، سنج های کوچک فلزی(برنجی) و یک پوست نازک که از پوست ماهی یا بز ساخته می شود(اخیرا از مواد مصنوعی نیز در تهیه رویه این ساز استفاده  می شود).

2

قطر آن مابین 20 و 25 سانتیمتر می باشد.

3

قاب این ساز در هر دو طرف داخلی و خارجی می تواند دارای تزئین کاری  باشد این تزئینات می تواند بصورت خاتم کاری، طلاکوبی، صدف کاری، عاج کاری و تزئیناتی از جنس چوب تزئینی مانند چوب زردآلو و لیمو باشد.

4

ده عدد سنج  کوچک که حدودا 6 سانت قطر دارند که  در 5 گروه دوتایی روی  قاب نصب شده اند.

5

پهنای قاب 6 سانت و قطر قاب رق مصری معمولا 20 سانتیمتر و در عراق اندکی بزرگتر می باشد.

6

در کنار انواع سنتی، امروزه از پوست های قابل تنظیم (از لحاظ زیر و بمی ) نیز استفاده می شود.

گام

3

موارد استفاده

موارد استفاده

1

این ساز در گروه های موسیقی  عربی که به گروهای تخت  شناخته می شوند و همچنین در گروه های موسیقی عراق که به چالقی معروف هستند نواخته می شود.  جایی که نقش ویژه خاصی فراتر از ریتم های  سازهای ریتمیکی همچون تار(نوع ساز کوبه ای محلی ترکیه) و مظهر دارد.

2

تخت بیانگر گروه های موسیقی و ارکستر کشورهای خاورمیانه(مصر، سوریه، لبنان، فلسطین و اردن) می باشد.

3

این گروه های موسیقی شامل سازهای عود، قانون، کمانچه(امروزه بجای کمانچه از ویولن نیز استفاده می شود)، نی،رق و داربوکا  می باشد.

4

اخیرا در  در مناطقی از سودان  به نظر می رسد همانند نواحی بالایی مصر ساز رق مرتبط با مراسم نیایش و مذهبی باشد.

5

سازهای قابدار بطور سنتی برای همراهی با خواننده مورد استفاده قرار می گرفته اند و خواننده آن را با مهارت  بکار می گرفت اما نوازدهای  رق مانند نوازندگان دایره ازبکی آن را  بدون همراهی خواننده و آواز نیز می نوازند.

گام

4

استیل نوازندگی

استیل نوازندگی

1

برخلاف دف و مظهر که  هنگام نواختن نسبتا در مقابل صورت  یا سینه ثابت نگه داشته می شوند.بخاطر تن صدای های مختلف آن ممکن است  به شدت بالای سر تکان داده شده  و سپس با سرعت بطرف زانو پایین آورده شده و  بهمان خوبی که بصورت عمودی نواخته می شود میتواند بصورت افقی نیز نواخته شود.

2

نوازنده بطور متناوب  هم بر روی پوست ضربه زده و هم بر روی سنج ها می زند و نوازنده در حالت ایستاده آزادی عمل بیشتری در نواختن این ساز دارد

3

هنرجویان این ساز باید برای  هردو تکنیک نواختن روی  پوست و سنج هم بصورت تکی و هم بصورت ترکیبی مهارت پیدا کنند در کنار بهبود تکنیک های اصلی  این ساز همچنین نیاز به یاد گرفتن چرخه های  ریتمیک و تکنیک هایی برای اصلاح روش نوازندگی برای خلاقیت و نو آوری در نواختن می باشد.

ویکی چجور...
ما را در سایت ویکی چجور دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : cwikichejorc بازدید : 400 تاريخ : شنبه 5 فروردين 1396 ساعت: 5:56